چطور بهتر یاد بگیریم | 5 | یادگیری و مغز

مغز سه پوندی ما، عضو بسیار پرمصرفی به حساب می‌آید. ولی چقدر پر مصرف؟ اگر وزن مغز را در برابر وزن سایر اعضاء بدن قرار دهیم و نسبت ببندیم، چیزی حدود ده برابر آن‌ها، یک تنه انرژی مصرف می‌کند. البته باز هم تاکید می‌کنم که به نسبت وزن خودش در مقابل سایر اعضاء.

مغز ما، تمامی آن چیزی‌ست که هستیم. مثلا تصویر زیر، تصویر مغز من است.

این من هستم، تمامی امیدها و آرزوها، ترس‌ها و ناامیدی‌ها، هرچه که احساس می‌کنم در این مغز در حال اتفاق افتادن است.

پُر-واضح است که مغز ما توانایی یادگیری مهارت‌های جدید را دارد. شما می‌توانید به این مغز شطرنج‌بازی کردن را یاد دهید و با تمرین بیشتر و بیشتر از او یک قهرمان بسازید. ولی یک لحظه صبر کنید. شاید شما مدت زیادی تمرین کنید ولی باز هم در شطرنج از کامپیوتر شکست بخورید. آیا کامپیوتر از مغز ما پیشرفته‌تر و قدرتمندتر است؟ خب بگذارید این موضوع را کمی بیشتر باز کنیم.

ما اکثرا پردازش‌هایی که در مغزمان صورت می‌گیرد را به هیچ می‌انگاریم. انگار که هیچ کار خاص یا شاقی نیستند. مثلا دیدن اجسام، یا گوش دادن به صداها. به هر حال از زمانی که به یاد می‌آوریم مغز ما این کارها را می‌کرده است.

ولی برخلاف چیزی که شاید فکر کنید، واقعا این کارها خاص‌اند و قدرت پردازشی زیادی را می‌طلبند. قدرت پردازش در زمانی که یک سری امواج الکترومغناطیس به چشممان برخورد می‌کند و توسط مغز به عنوان یک تصویری در دنیای خارج تصور می‌شود، پا را از قدرت بزرگ‌ترین ابرکامپیوترها نیز فراتر می‌گذارد. مغز به عنوان پیچیده‌ترین ارگان شناخته شده در جهان هستی آنقدر قدرتمند است که یک چنین کار سختی برای پیشرفته‌ترین پردازشگرهای دنیا را بدون اینکه ما متوجه باشیم انجام می‌دهد.

البته این کارهای پیچیده، چیزهایی نیستند که به صورت خودآگاه انجام شوند. مثلا شما نمی‌گویید که «خب فرکانس نوری که الان وارد چشمم شد، فلان هرتز بود و باید مغز این فرکانس را به رنگ بیسار برای من تفسیر کند». ما بر روی قسمت بسیار جزئی از مغزمان به صورت خودآگاه سلطه داریم و اکثر کارها به صورت ناخودآگاه انجام می‌گیرد. در اصل طبیعت و قانون بقا این مسیر را برای ما تعیین نموده است.

حدود یک میلیون میلیارد سیناپس (اتصال‌های بین نورون‌های عصبی) در مغز ما وجود دارد که حافظه‌ی ما را تشکیل می‌دهند. قبلا تصور می‌شد که با رسیدن به سن بلوغ دیگر فقط می‌توانیم که قدرت این سیناپس‌ها را تغییر دهیم. اما اکنون مشخص شده که بلوغ هم مانع تشکیل ساخت و تغییر ساختار مغز نمی‌شود. مغز یک عضو کاملا پویا به حساب می‌آید. پس اگر سن بلوغ را رد کرده‌اید نگران نباشید، چرا که فرصت یادگیری هنوز نسوخته است و شما می‌توانید به یادگیری مهارت‌های جدید ادامه دهید.

بعد از یادگیری و یک خواب به عنوان چاشنی، تغییرات زیادی در سیناپس‌های مغز حاصل می‌شود. در اصل حتی بعد از خواندن این پست و خوابیدن، مطالبی که یاد گرفته‌اید باعث می‌شود که در حین بیدار شدن با یک نسخه‌ی آپگرید شده از خودتان مواجه شوید.

در تصویر زیر سیناپس‌های تشکیل شده بعد از یک نشست یادگیری و خواب را می‌بینید. فراموش نکنید که خواب در روند یادگیری از اهمیت بالایی برخوردار است. به عنوان مثال خواب در بین نشست‌های یادگیری می‌تواند به بهبود یادگیری منجر شود.

الان دلیل کافی برای خوابیدن دارید، پس همین را بهانه کنید و یک چرت کوتاه بزنید. خواب خوبی داشته باشید!