چطور بهتر یاد بگیریم | 6 | به تعویق‌انداختن و پومودورو

اول سال که می‌شود با خودمان می‌گوییم که «امسال دیگه به فلان هدفم می‌رسم. روزی سه ساعت از امروز براش کنار می‌گذارم و تا آخر سال تمومش می‌کنم.» و نمی‌توانیم. به تعویق انداختن کارها، شاید یکی از بزرگ‌ترین مشکلات ما برای به سرانجام رساندن چیز‌هایی‌ست که برایشان برنامه ریخته‌ایم. ولی چرا کارها را به تعویق می‌اندازیم؟

شاید دلیلش این است که آن‌ها، کارهای خوشایندی مثل چک کردن شبکه‌های اجتماعی، اینستاگرام‌گَردی، خواندن جوک در تلگرام، یا خوش‌گذرانی‌های موقت دیگر نیست. برعکس کارهایی‌ست که برای انجامشان نیاز به اراده داریم. وقتی به مغز نگاه می‌کنیم می‌بینیم که تمرکز بر روی این کارها، قسمت‌هایی از مغز که احساس درد را تداعی می‌کنند، فعال می‌کند و با «پرت کردن» حواس ما سعی در کم کردن این حس درد دارد. به عبارتی مغز ما، زمانی که فعالیت در ناحیه‌های مرتبط با درد را احساس می‌کند، به شما می‌گوید: «حالا یه جوک دیگه بخون، یه عکس دیگه ببین و …» و به این ترتیب کاری که احساس درد را تداعی کرده پس می‌زند.

مثلا اکثر ما تجربه کرده‌ایم که تا تصمیم به انجام یکی از کارهایی که مدام به عقب می‌اندازیم می‌کنیم، باز کردن تلگرام و خواندن چند لطیفه‌ی (!) اضافه‌تر، گزینه‌ی وسوسه‌کننده‌ای‌ست که مغزمان پیشنهاد می‌کند و خیلی اوقات به دعوت مغز لبیکی می‌گوییم و بعد از اینکه یک زمان نسبتا طولانی سپری شد یادمان می‌افتد که «ای بابا من اینجا چیکار می‌کنم؟ قرار بود روی پروژه کار کنم که!». متاسفانه این حس و حال خوب، بسیار موقت و زودگذر است. هرچند مغز کاری به این کارها ندارد و صرفا می‌خواد در لحظه، آن قسمت‌های خاص مغز را ساکت کند و بس!

با حس بد برای شروع یک کار چکار کنیم؟

بگذارید از خودم مثال بزنم. معمولا برای خواندن زبان انگلیسی یک برنامه می‌نوشتم ولی تا قبل از اینکه بخواهم طبق برنامه درس را شروع کنم، کاملا نسبت به آغاز نشست یادگیری بی‌علاقه بودم. اصلا رغبت به خواندن نداشتم و دقیقا همانطور که ذکرش پیشتر رفت، یک باره خودم را سرگرم کارهای دیگری غیر از زبان خواندن می‌دیدم. معمولا قبل از اینکه خودم را با سرگرمی‌های دیگر، سرگرم کنم خودم را با دلایلی واهی متقاعد می‌کردم که مثلا تماشای یک ویدیو در یوتیوب وقتی نمی‌گیرد و و مانند یک شخص «در باتلاق گیر کرده» دیگر نمی‌توانستم از یوتیوب خارج شوم. واقعا خارج شدن از یوتیوب مثل خارج شدن از هر شبکه‌ی اجتماعی دیگری سخت است. حس خوبی در لحظه‌ی تماشای ویدیو به سراغم می‌آمد ولی به محضی که زمان می‌سوخت، و می‌فهمیدم از درس مانده‌ام، حس سرخوردگی به غالب می‌شد. این حس سرخوردگی هیچوقت نتوانست انگیزه‌ای را برای شروع نشست کاری در روز بعد در من ایجاد کند.

ولی در طرف دیگر، زمانی که شروع به خواندن زبان، با هر ضرب و زوری که بود، می‌کردم، به سرعت حس بد شروع نشست با یک حس خوب «انجام کار درست» جایگزین می‌شد. حس خوبی که دوامی به شدت بیشتر نسبت به سرکوب موقت حس بد در من داشت. برای این کار از تکنیکی به اسم پومودورو استفاده کردم.

تکنیک پومودورو

تکنیک پومودورو یکی از روش‌های مدیریت زمان است که به شما کمک می‌کند تا بهتر روی کارتان تمرکز داشته باشید. این تکنیک می‌گوید که بهترین قطعه‌های زمانی برای یک نشست مفید و تمرکز بر روی یک کار، ۲۵ دقیقه است. شما برنامه‌ریزی می‌کنید که مثلا فردا دو عدد پومودورو زبان بخوانید. صبح بیدار می‌شوید، برنامه‌ای که الان معرفی می‌کنم را باز می‌کنید و پومودوروی اول را استارت می‌زنید. پومودورو در مسلک ما مقدس است. به این معنی که وقتی تایمر پومودورو در حال کم شدن است به هیچ کار دیگری نباید فکر کنید؛ و اگر حس کردید که به کاری غیر از چیزی که باید انجام دهید، مشغولید، به عنوان مجازات لازم است که پومودورو رو ریست کنید و از اول شروع کنید. پومودوروی اول که خلاص شد، یک استراحت پنج تا ده دقیقه‌ای می‌کنید و باز بر روی نشست دوم پومودورو تمرکز می‌کنید.

به این صورت نه نشست‌های طولانی تمرکز شما را نابود می‌کند، و نه در حین پومودورو حواستان پرت کارهای دیگر می‌شود. لازم است که تا جایی که می‌توانید چیزهایی که ممکن است حواستان را در حین پومودورو پرت کند، خنثی کنید. مثلا بد نیست که نت را قطع کنید که نه فقط اعلان از شبکه‌های اجتماعی دریافت نکنید بلکه ذهن‌تان هم انتظار دریافت پیام را نداشته باشد.

در پایان هر پومودورو می‌توانید به خودتان برای به پایان رساندن یک نشست کامل جایزه دهید؛ مثلا تلگرام را چک کنید یا یک تکه شکلات بخورید. اینگونه کم‌کم شروع پومودورو برای مغز به خاطر انتظاری که برای پاداش می‌گیرد، جذاب می‌شود.

برنامه‌ی خیلی مینیمال و خوبی که برای این کار سراغ دارم Productivity Challenge Timer نام دارد. نسخه‌ی رایگان آن تنها بین نشست‌ها یک تبلیغ نشان می‌دهد و در حین نشست هیچگونه مزاحمتی را برای‌تان ایجاد نمی‌کند؛ خیال‌تان راحت. برنامه را می‌توانید از اینجا بر روی گوشی‌های اندرویدی خود نصب کنید.