درباره دندان و سلامت آن بیشتر بدانید!

مینای دندان چیست؟

اول از همه اجازه دهید در خصوص مینای دندان صحبت کنیم. مینای دندان محکم‌ترین بافت بدن است که از دندان‌ها محافظت می‌کند. وظیفه‌ی اصلی مینای دندان محافظت از تاج دندان است. وب‌ام‌دی

تاج دندان همان قسمت دندان است که بعد از «آ» کردن در آیینه می‌بینید.
مینای دندان به صورت مستقیم با چیزهایی که می‌خورید در ارتباط است به همین خاطر دائم در حال فرسایش است. البته خبر خوش این است که در جهت دیگر مینای دندان تقویت می‌شود ولی بایستی توجه داشته باشید که اگر آن برق خاص و همیشگی دندان‌هایتان محو شد، فرسایش مینای دندان‌تان سرعت بیشتری گرفته و لازم است که به دندان‌پزشک مراجعه کنید چرا که این بازسازی توسط خود دندان انجام نمی‌شود و متاسفانه برخلاف استخوان‌ها که خودشان، خودشان را ترمیم می‌کنند، اگر پوسیدگی شدت بگیرد می‌تواند به از دست دادن دندان‌تان منجر شود. مینای دندان سلول زنده‌ای ندارد تا عمل ترمیم را انجام دهد.

چه چیزی باعث فرسایش دندان می‌شود

اسیدها روکش دندان یا همان مینای دندان را کنار می‌زنند و دندان بی‌دفاع را به راحتی در معرض فرسایش قرار می‌دهند.
از جمله مواردی که به از بین رفتن مینای دندان دامن می‌زند مصرف بی‌رویه نوشیدنی‌هایی مثل نوشابه است. البته به فکر جایگزین کردن نوشابه با آب میوه نباشید چرا که اسید موجود در خیلی از آبمیوه‌ها هم اثر مشابهی دارد. بهتر است به فکر تعدیل در مصرف این نوشیدنی‌ها باشید. همچنین دهان کم بزاق و خشک یا خوردن بیش از حد شکر نیز می‌تواند به فرسایش این لعاب دندانی سرعت ببخشد. البته موارد دیگری مثل بیماری‌های گوارشی (مربوط به معده)، عوامل ژنتیکی و محیطی هم کم اثر نیستند. از عوامل محیطی می‌توان به دندان قروچه رفتن، با شدت و خشونت مسواک زدن، بالا آوردن مکرر، استفاده از داروهای خاصی مانند اسپرین و قرص‌های ویتامین «ث» و… اشاره کرد. برای اطلاعات بیشتر به وب‌ام‌دی مراجعه کنید.

اما از همه‌ی موارد بد ماجرا که بگذریم به آب دهان یا همان بزاق می‌رسیم که در این بین نقش کلیدی را برای دندان و سلامت آن بازی می‌کند. آب دهن به مینای دندان با رساندن کلسیم و مواد معدنی کمک شایانی می‌کند. بزاق اسیدها را رقیق می‌کند و مواد غذایی باقیمانده را می‌شوید و به مبارزه با باکتری‌های بیماری‌زا در دهان کمک می‌کند.
در یک دهان سالم، بزاق با جا کردن خود در فرورفتگی‌های دندان‌ها و اتصال بین لثه و دندان به هر چه مستحکم‌تر شدن مینای دندان کمک می‌کند.
برخی اوقات باکتری‌های موجود در جرم دندان با واکنش روی غذایی که می‌خورید آن‌ها را به اسید تبدیل می‌کنند و به مرور زمان خوردگی دندان‌هایتان بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود. اینجاست که اهمیت بزاق دهان دو چندان می‌شود.

نشانه‌های فرسایش مینای دندان

زمانی که مینای دندان شروع به فرسایش می‌کند، دندان‌ها حساس‌تر از قبل می‌شوند. این حساسیت در حین گرم و سرد شدن و یا خوردن شیرینی‌جات تشدید می‌شود. همچنین رنگ دندان تغییر می‌کند و جلای خود را از دست می‌دهد و به زردی متمایل می‌شود. البته زردی دندان همیشه نشانه‌ی آغاز فرسودگی نیست بلکه می‌تواند از جنس خود دندان باشد. در کنار این‌ها لبه‌های دندان‌ها خشن و زبر می‌شود. در نهایت هم دردهای شدیدی را به خصوص بعد از خوردن شیرینی یا سرد و گرم شدن دندان تجربه می‌کنید. معمولا در این مرحله دندان سوراخ‌های نسبتا بزرگ و عمیقی را پیدا می‌کند و لازم است که توسط پزشک اقدامات لازم جهت حفظ دندان صورت بگیرد. وقتی کرم‌خوردگی به سطح دندان می‌رسد و روی دندان نمایان می‌شود، بافت داخلی دندان را در برگرفته و شاید در ابتدا مشکلی را ایجاد نکند ولی به جایی می‌رسد که از دردش پا به زمین می‌کوبید.

در ویدیوی زیر نحوه‌ی عصب‌کشی یک دندان کرم‌خورده را می‌توانید مشاهده کنید.

[youtube https://www.youtube.com/watch?v=jHHn52KhBkQ&w=420&h=315]
دانلود ویدیو

چگونه از فرسایش مینای دندان جلوگیری کنیم؟

این قسمت را شاید بتوان مهم‌ترین بخش این مقاله دانست.
برای جلوگیری از، فرسایش مینای دندان و داشتن دندان‌هایی سالم لازم است که روزانه مسواک بزنید. از مسواک مهم‌تر نخ دندان است. در مقاله‌ای جداگانه در خصوص چگونگی مسواک زدن بیشتر خواهم گفت؛ پس با دنبال کردن ایـ لولا مطمئن شوید که مطلب را از دست نمی‌دهید (برای اطلاع از نحوه‌ی دنبال کردن ما به پایان همین مقاله مراجعه کنید).

هر شش ماه یک بار برای چک‌آپ و همینطور پاک کردن جیره‌ی غذایی به پزشک مراجعه کنید.
همچنین خوردن آب‌میوه‌های پر اسید و یا نوشابه‌ها را کم کنید و در صورت مصرف، به سرعت دهانتان را آب بکشید. همچنین می‌توانید از نِی برای خوردن این مایعات استفاده کنید تا از تماس آن‌ها با دندان‌هایتان پیشگیری کرده باشید.
تنقلات را کم کنید. عادت ما به خوردن تنقلات در طول روز باعث می‌شود که همواره دهانمان میزبان مواد غذایی باشد که یا حاوی نشاسته یا حاوی قند هستند و دهان را بعد از چند ساعت به حالت اسیدی در می‌آورند. اگر هم عادت به خوردن تنقلات دارید، هر بار پس از خوردن دهنتان را به خوبی آب بکشید. خوردن آدامس‌های بدون قند نیز به شما توصیه می‌شود چرا که میزان بزاق دهان را به شدت افزایش می‌دهد. اگر این آدامس‌ها حاوی زایلاتول باشند که با توجه به خاصیت اسیدزدایی‌شان بسیار بهتر است. پس بین وعده‌های غذایی خوردن آدامس‌های مورد اشاره به شدت توصیه می‌شود.
لازم است یادآوری کنم که زمان خرید خمیردندان با دقت بر روی آن به دنبال عبارت فلوراید بگردید چرا که استفاده از این مدل خمیردندان‌ها به استحکام دندان‌های شما کمک می‌کند.

جمع‌بندی

دندان‌های ما نقش تعیین کننده‌ای را در سلامتمان به خصوص سلامت دستگاه گوارش بازی می‌کنند و شاید بهتر باشد که بیش از پیش مراقبشان باشیم. مسواک زدن روزانه مهم است ولی مهم‌تر از آن استفاده از نخ دندان برای خارج کردن موادی‌ست که توسط باکتری‌ها به اسید تبدیل شده و در نهایت می‌توانند باعث فرسایش مینا و کرم‌خوردگی دندان‌ها شوند. آب‌کشی دندان بلافاصله بعد از خوردن شیرینی‌جات و یا آب‌میوه‌ها و نوشیدنی‌های اسیدی توصیه می‌شود. خوردن آدامس‌های زایلاتول‌دار و بدون قند نیز نقش موثری را می‌توانند در جلوگیری از فرسایش دندان‌ها بازی کنند. به یاد داشته باشید که بهتر است که همیشه دهان‌تان پاکیزه و تمیز باشد تا محیطش مستعد اسیدی شدن نباشد.

ایـ لولا را می‌توانید از طریق گوگل‌پلاس، فیس‌بوک، فید و یا برنامه‌ی پیام‌رسان لاین دنبال کنید. مطمئن شوید که پست بعدی بخش سلامت در خصوص چگونه مسواک زدن را از دست نمی‌دهید.

اطلاعات این پست از سایت وب‌ام‌دی گردآوری شده و در نتیجه مطابق با آخرین دستاوردهای علم پزشکی تدوین شده است.