ده قدم تا تغییر مغز | بخش اول

باور عمومی می‌گوید که هوش، ذاتی‌ست و تغییر مغز شاید نشدنی؛ بعضی از افراد باهوش‌تر و بعضی دور از جان شما خنگ‌ترند. چه در دسته‌ی اول باشیم چه در دسته‌ی دوم، نمی‌توانیم مغزمان را از سرمان جدا و یک فول‌سیستم جایگزینش کنیم.

پیشرفت تکنولوژی در حوزه‌ی نوروساینس البته دید جدیدی را در خصوص ماده‌ی خاکستری موجود در کله‌ی ما به ما داده است. در اصل مشخص شده که مغز ما نه تنها پایا نیست که بسیار پویاست. به عبارت ساده‌تر شما می‌توانید ساختار و قدرت مغز خود را به مرور و توسط انجام کارهای ساده‌ای تغییر دهید و تقویتش کنید.

در ادامه ده روشی که شما را در این مسیر همراهی می‌کند، برای‌تان می‌آوریم.

۱) ورزش

از قدیم گفته‌اند که مغز سالم در بدن سالم. فعالیت‌های بدنی همیشه مهم بوده‌اند و این موضوع فقط به سلامت تنه‌ی ما ختم نمی‌شود، بلکه تحقیقات اخیر نشان داده که فعالیت‌های فیزیکی برای مغز نیز مفیدند.

فعالیت فیزیکی می‌تواند پلاستیسیتی یا شکل‌پذیری مغز را بهبود ببخشد. این ویژگی، حافظه و توانایی یادگیری را بهبود می‌ببخشد و به شما در کسب مهارت‌های جدید کمک می‌کند. براساس مطالعه صورت گرفته توسط دانشگاه Adelaide در استرالیا گروه کوچکی که سال‌های آخر دهه‌ی سوم و سال‌های ابتدایی دهه‌ی چهارم زندگی خود را تجربه می‌کردند در یک نشست سی دقیقه‌ای فعالیت شدید بدنی را تجربه کردند. دقیقا بعد از این نشست افزایش قابل توجه‌ای در پلاستیسیتی مغز این افراد مشاهده شد.

البته موضوع به همینجا ختم نمی‌شود. مواد شیمیایی آزاد شده بعد از ورزش، احساس رضایت بیشتری را به فرد می‌دهد و او را خوشحال‌تر می‌کند. اندورفین و و یک پروتئین پیچیده به نام BDNF در حین فعالیت فیزیکی در مغز آزاد می‌شوند. این دو ماده با استرس یک درگیری تن به تن دارند و باعث افزایش حس خوشحالی در فرد می‌شوند. اندورفین همچنین حس سرخوشی و سرزندگی را در شما تقویت می‌کند.

به عبارت دیگر، ورزش شما را خوشحال‌تر و البته باهوش‌تر می‌کند.

اکنون که قانع شدید برای یک فعالیت بدنی از خانه خارج شوید، کمی صبر کنید. اگر در شهرهای شلوغ و پر دود زندگی می‌کنید، فعالیت‌های خارج از خانه زیاد هم به سود شما نخواهد بود. نه تنها در حین ورزش هوای (آلوده) بیشتری را به بدن خود تزریق می‌کنید بلکه مطالعات جدید نشان داده که به میزان مشابه این آلودگی از طریق پوست جذب شما می‌شود. +

پس چاره چیست؟ ورزش‌های داخل فضای بسته؛ محیط باشگاه‌ها می‌تواند جای مناسبی باشد، مخصوصا اگر از مرکز شهر و دود و آلودگی کمی دورتر باشد. البته شاید ساعات کم ترافیک و نزدیک طلوع آفتاب هم برای این منظور بد نباشد ولی من پیشنهاد راحت‌تری برای شما دارم. پیش‌تر پست‌هایی در خصوص نود روز جنب‌وجوش را در ایـ‌لولا منتظر کرده بودیم؛ اکنون فرصت مناسبی برای انجام آن‌ها حتی داخل اتاق خوابتان است. برای انجام آن‌ها تنها به یک فضای یک متر در دو متر احتیاج دارید و مطمئن باشید که بهتر از بسیاری از برنامه‌های عموماً کارشناسی‌نشده، نود روز جنب‌وجوش می‌تواند برای شما مفید باشد، چرا که توسط حرفه‌ای‌های این حوزه آماده شده است.

۲) خواب

خواب یک بی‌فعالیتی‌ست که با وجود اینکه از نظر علمی هنوز به صورت کامل موشکافی نشده با این حال بسیار ضروری‌ست. در اصل همه این کار را می‌کنند و کمبود خواب می‌تواند مشکلاتی را برای فرد به همراه داشته باشد.

این که چرا ما می‌خوابیم هنوز پاسخی واضح و روشن ندارد ولی کمبود خواب شما رو زودجوش می‌کند، همچنین می‌تواند منجر به از دست دادن حافظه یا حتی حافظه‌ی کاذب شود. حافظه‌ی کاذب به حالتی گفته می‌شود که شخص چیزی را به یاد می‌آورد که در حقیقت اتفاق نیفتاده است.

در مواردی که بی‌خوابی جدی باشد، می‌تواند به بریده بریده حرف زدن و پرت‌وپلا گفتن و حتی آسیب‌دیدگی مغز منجر شود.

خب چه اتفاقی در زمان خواب می‌افتد؟ مغز شما شروع به آرشیو کردن اطلاعات می‌کند؛ و همچنین ارتباطاتی بین این داده‌ها برقرار می‌کند. در ضمن سموم را دفع می‌کند. +

همه‌ی این منفعت‌ها به یک خواب کامل در طول شب محدود نیست و حتی یک چرت در بعد از ظهر یک روز شلوغ می‌تواند شما را به اندازه‌ی یکی دو فنجان قهوه سر حال بیاورد و در به یادآوری مطالب و بازیابی حس خلاقیت به شما کمک کند.

به عبارت ساده‌تر اگر سر حال نیستید و کمی به خلاقیت احتیاج دارید، بهتر است یک گوشه‌ی گرم و نرم را پیدا کنید و یک چرت بیست دقیقه‌ای بزنید. + البته اگر سر وقت رئیس‌تان سر رسید جوابش با من نیست. خودتان دست به سرش کنید.

مدیتیشن

مزیت‌های مدیتیشن برکسی پوشیده نیست. تحقیقی توسط عصب‌پژوهی از هاروارد نشان داده که نه تنها مدیتیشن موجب کاهش استرس می‌شود که می‌تواند مغز را دستخوش تغییرات خوبی کند. در این تحقیق نشان داده شد که قشر پیشپیشانی مغز یک مدیتیتور ۵۰ ساله، مشابه یک جوان ۲۵ ساله است. مدیتیتور کسی است که به صورت مرتب مدیتیشن می‌کند. مغز کسانی که سابقه‌ی انجام مدیتیشن نداشتند تنها پس از هشت هفته تفاوت‌هایی را نشان می‌داد که مربوط به چهار منطقه مغز می‌شد. این تفاوت‌ها با بخش‌های حافظه، خودآگاهی، همدلی و استرس در ارتباط بود. در این تحقیق مشخص شد که مدتیشن می‌تواند ماده‌ی خاکستری را تحت تاثیر مفید خود قرار دهد. + + +

دکتر ربکا گلادینگ توضیح می‌دهد که پیش از عملی کردن یک عادت مدیتیشنی، افراد احتمالا ارتباط قدرتمندی در ناحیه‌ی قشر شکمی پیشپیشانی مغز خود (ویکی) دارند که به آن «مرکز خود» می‌گوییم. و البته نتیجه‌ی آن تفسیر واضح‌تری از ترس و استرس توسط مغز است و خب این افراد تمایل بیشتری به فکر کردن دوباره به زندگی و اشتباهات و تصورات مردم از آن‌ها، دارند.

در طرف دیگر، افرادی که مدیتیشن می‌کنند ارتباط ضعیف‌تری با «مرکز خود» دارند و در عوض ارتباط قوی‌تری با قشر کناری پیشپیشانی مغز (ویکی) خود دارند که «مرکز ارزیابی» نام دارد. همین امر به مدیتیتورها کمک می‌کند تا مشکلات را به نحوی منطقی‌تر ببینید و برای آن‌ها چاره بیندیشند.

اگر هیچ ایده‌ای ندارید که چگونه و از کجا شروع به مدیتیشن کنید با ایـ‌لولا همراه باشید. به زودی در این خصوص برای‌تان مقاله‌ای را منتشر خواهم کرد.

برای طولانی نشدن مطلب، آن را در سه بخش مجزا تقدیم حضورتان خواهم کرد. پس فراموش نکنید که ایـ‌لولا را به یکی از روش‌های زیر دنبال کنید تا قسمت‌های بعدی را از دست ندهید.